ขนมพองเป็นหนึ่งในขนมที่สำคัญของประเพณีสารทเดือนสิบ ซึ่งชาวใต้ทำบุญเพื่ออุทิศส่วนกุศลให้แก่บรรพบุรุษ ขนมพองดั้งเดิมเป็นขนมที่มีความหมายและความสำคัญในงานบุญนี้ โดยมีลักษณะเป็นขนมแผ่นบางฟู กรอบ ทำจากแป้งข้าวเหนียวที่ผสมกับน้ำตาลแล้วนำไปทอดจนกรอบ ขนมพองถือเป็นตัวแทนของ “สะพานบุญ” ที่เชื่อมระหว่างโลกปัจจุบันและโลกของบรรพบุรุษ ให้ดวงวิญญาณที่ล่วงลับได้รับบุญจากลูกหลาน
ความหมายเชิงสัญลักษณ์ของขนมพอง
ขนมพองถูกนำมาใช้ในงานสารทเดือนสิบด้วยความเชื่อที่ว่าเป็น "สะพานบุญ" หรือ “ทางเชื่อม” ให้ดวงวิญญาณของบรรพบุรุษที่ล่วงลับได้ข้ามสะพานมารับส่วนบุญที่ลูกหลานอุทิศไปให้ รูปลักษณ์ที่บางและฟูของขนมพองยังสื่อถึงความปลอดโปร่งและความสว่างไสว
ส่วนผสมหลักของขนมพอง
แป้งข้าวเหนียว: วัตถุดิบหลักที่ให้เนื้อสัมผัสกรอบฟู
น้ำตาล: ใช้เพิ่มความหวานเล็กน้อยให้กับแป้ง
เกลือ: ใส่เล็กน้อยเพื่อเสริมรสชาติให้กลมกล่อม
น้ำมัน: ใช้สำหรับทอดขนมให้ฟูและกรอบ
วิธีทำขนมพองดั้งเดิม
นวดแป้ง: ผสมแป้งข้าวเหนียว น้ำตาล และเกลือ นวดจนแป้งเข้ากันดี
ปั้นแป้ง: ปั้นแป้งให้เป็นแผ่นบาง ๆ
ทอด: นำแป้งลงทอดในน้ำมันร้อน ทอดจนขนมฟู กรอบ และเป็นสีเหลืองอ่อน
สะเด็ดน้ำมัน: เมื่อขนมพองกรอบแล้ว ตักขึ้นมาพักให้สะเด็ดน้ำมัน
จุดเด่นของขนมพองดั้งเดิมในประเพณีสารทเดือนสิบ
เป็นส่วนหนึ่งของประเพณีที่สืบทอดมายาวนาน
ขนมพองเป็นหนึ่งในขนมหลักที่ชาวใต้ใช้ในพิธีสารทเดือนสิบ ทำให้ขนมนี้มีความสำคัญในเชิงประเพณีและถูกสืบทอดมาหลายชั่วอายุคน
สะท้อนถึงความเชื่อและคติธรรมของคนในท้องถิ่น
ขนมพองเป็นสัญลักษณ์ของการเชื่อมต่อระหว่างโลกปัจจุบันและโลกหลังความตาย ซึ่งเป็นการสื่อถึงความเคารพและความกตัญญูที่มีต่อบรรพบุรุษ
ใช้วัตถุดิบพื้นบ้านและวิธีการทำที่เรียบง่าย
การทำขนมพองใช้วัตถุดิบที่หาได้ง่ายในท้องถิ่นและขั้นตอนการทำที่ไม่ซับซ้อน ทำให้เป็นขนมที่สะท้อนถึงวิถีชีวิตเรียบง่ายของชาวบ้าน
สื่อถึงความเป็นเอกลักษณ์ของวัฒนธรรมภาคใต้
ขนมพองเป็นขนมที่มีเอกลักษณ์เฉพาะของภาคใต้และเป็นที่รู้จักกันในประเพณีสารทเดือนสิบ ทำให้เป็นตัวแทนที่แสดงถึงอัตลักษณ์ของชาวใต้และสร้างความภาคภูมิใจในวัฒนธรรมท้องถิ่น
ขนมพองดั้งเดิมในประเพณีสารทเดือนสิบจึงไม่ใช่เพียงขนมพื้นบ้าน แต่ยังเป็นสัญลักษณ์ที่สำคัญของวัฒนธรรม ความเชื่อ และจิตวิญญาณที่เชื่อมโยงคนรุ่นปัจจุบันกับบรรพบุรุษที่ล่วงลับ
เลขที่ : ต. ควนพัง อ. ร่อนพิบูลย์ จ. นครศรีธรรมราช 80130
- อารมณ์ สุทธิภักดี
- ขวัญตา หนูปล้อง : มหาวิทยาลัยราชภัฏนครศรีธรรมราช : 2566 Festival
-