คำว่า “ลี” เป็นคำโบราณของภาคเหนือ หมายถึงกาดหรือตลาด “วัดลี” จึงหมายถึงวัดที่อยู่ในย่านชุมชนตลาด ตามหลักฐานที่ปรากฏอยู่ในจารึก วัดลีสร้างเมื่อปี พ.ศ.2038 โดย เจ้าเมืองญี่ เจ้าสี่หมื่นพะเยาซึ่งเป็นปู่เลี้ยงของพญายอดเชียงรายกษัตริย์แห่งล้านนา ภายในวัดปรากฏวิหารขนาดใหญ่ซึ่งปฏิสังขรณ์ขึ้นโดยการนำของครูบาศรีวิชัยในปี พ.ศ. 2465-2467 และเจดีย์ทรงพื้นเมืองล้านนาขนาดใหญ่ซึ่งส่วนฐานถูกรื้อิฐไปก่อกำแพงเวียงพะเยา และเป็นที่ตั้งของพิพิธภัณฑ์เวียงพยาว (วัดลี) รวบรวมโบราณวัตถุต่าง ๆ โดยส่วนใหญ่เป็นประติมากรรมหินทรายแกะสลัก เช่น พระพุทธรูปแกะสลัก และศิลาจารึกต่าง ๆ ชิ้นสำคัญคือจารึกลาวงำเมืองและพระญาร่วง พย.54 จารึกโดยอักษรฝักขาม อายุสมัยประมาณพุทธศตวรรษที่ 21 ขุดพบได้ในบริเวณฐานเจดีย์ในบริเวณโบราณสถานสบร่องขุยสถานที่เกิดเหตุการณ์กระทำสัตย์สาบานเป็นมิตรต่อกันที่ริมฝั่งแม่น้ำอิงในเมืองพะเยา
เลขที่ : 51 ถนน วัดลี ซอย 1 ตำบล เวียง อำเภอเมืองพะเยา พะเยา 56000 ต. เวียง อ. เมืองพะเยา จ. พะเยา 56000
- สุธี เมฆบุญส่งลาภ
- สุธี เมฆบุญส่งลาภ : มหาวิทยาลัยพะเยา : 2565 fast track
- 0813871462, amaiest@hotmail.com