พระธาตุหนองสามหมื่นมีลักษณะเป็นเจดีย์ย่อมุมไม้สิบสอง ตั้งอยู่บนฐานเขียงรูปสี่เหลี่ยมจัตุรัส มีความสูงประมาณ 45 เมตร มีบันไดทางขึ้นทั้งสี่ด้าน เหนือฐานเขียงเป็นฐานบัวคว่ำบัวหงายรองรับองค์พระธาตุ ซึ่งมีซุ้มทั้งสี่ทิศ ประดิษฐานพระพุทธรูปปางรำพึง และปางลีลา ภายในองค์พระธาตุบรรจุพระบรมสารีริกธาตุของพระพุทธเจ้า รูปแบบดังกล่าวอาจเปรียบเทียบได้กับพระธาตุอื่นๆ ทั้งในนครเวียงจันทน์และในเขตไทย เช่น พระธาตุวัดเทพพล เมืองเวียงคุก จังหวัดหนองคาย พระธาตุศรีเมือง นครเวียงจันทน์ เป็นต้น เรื่องเล่าของหนองสามหมื่น มาจากนิทานพื้นบ้านเรื่องสังข์ทองเมื่อครั้งพระอินทร์พนันตีคลีกับท้าวสามล และได้ตีคลีกับพระสังข์ ผลปรากฏว่าลูกคลีตกลงมาในหนองใช้คนสามหมื่นคนในการงมลูกคลี จึงตั้งชื่อว่า หนองสามหมื่น หนองน้ำใกล้ๆบริเวณพระธาตุ สัมพันธ์กับปัญญาสชาดกซึ่งเป็นชาดกนอกนิบาต สุวัณณสังขชาดก กล่าวคือหนองน้ำแห่งนี้ อยู่ใกล้ๆกับลานตีคลีที่พระอินทร์กับพระสังข์ตีคลี



เลขที่ : ต. บ้านแก้ง อ. ภูเขียว จ. ชัยภูมิ 36110

-

- นราศักดิ์ ภูผายาง : มหาวิทยาลัยราชภัฏชัยภูมิ :

-