TC-36170-00002
ศูนย์ส่งเสริมผ้าไหม อ.บ้านเขว้า
Silk Promotion Center, Ban Khwao District
ประเภทวัฒนธรรม
จับต้องได้ : Tangible.
หมวดหมู่วัฒนธรรม
งานช่างฝีมือดั้งเดิม
TC:Traditional Craftsmanship
ผ้าและผลิตภัณฑ์จากผ้า
ข้อมูล/ประวัติ
ประวัติศูนย์ส่งเสริมผ้าไหมบ้านเขว้า จ.ชัยภูมิ อาคารแห่งนี้ได้รับงบประมาณสนับสนุนจากกองทุนเพื่อกระจายการผลิตและการจ้างงานไปสู่ภูมิภาค (กจภ.) ใน พ.ศ. 2548 การก่อสร้างอาคารแล้วเสร็จและเปิดใช้ได้เมื่อวันที่ 1 เมษายน 2548 และอยู่ภายใต้การดูแลของเทศบาลตำบลบ้านเขว้ามาโดยตลอด ตามประวัติการทอผ้าไหมของบ้านเขว้านั้นมักจะมีเรื่องเล่าที่สืบย้อนไปถึงสมัยต้นกรุงรัตนโกสินทร์ในสมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหน้านภาลัย (รัชกาลที่ 2) กล่าวถึง นายแล และนางบุญมี ข้าราชการจากเวียงจันทร์ในเขตปกครองของเจ้าอนุวงศ์ ว่าได้อพยพเข้ามาตั้งถิ่นฐานในเขตบ้านเขว้า และนางบุญมีซึ่งเป็นภรรยาก็ได้ริเริ่มการทอผ้าทั้งไหมและฝ้าย โดยใช้ความรู้ที่ได้รับการสั่งสอนมาจากบรรพบุรุษชาวเวียงจันทร์ สอนให้ชาวบ้านที่อพยพมาพร้อมกันรู้จักวิธีทอผ้าตามแบบต่างๆ จนกลายเป็นสินค้าและเครื่องบรรณาการของเมืองชัยภูมิ ต่อมาเมื่อเจ้าอนุวงศ์เกิดคิดการกบฏ นายแล ซึ่งในขณะนั้นได้เป็นเจ้าเมืองชัยภูมิและได้รับบรรดาศักดิ์เป็นขุนภักดีชุมพล ได้เข้าร่วมศึกในการต้านศึกเจ้าอนุวงศ์จนการศึกได้ชัยชนะ พระมหากษัตริย์ไทยจึงได้พระราชทานบรรดาศักดิ์ให้เป็นพระยาภักดีชุมพล (แล) หรือที่ชาวบ้านเรียกกันในปัจจุบันว่า “เจ้าพ่อพระยาแล” ใน พ.ศ.2516 ด้วยการสนับสนุนของนายอำเภอบ้านเขว้า (นายอำเภอสมคิด จาปะเกษตร) และนายทองคำ อยู่วิเศษ ผู้ช่วยศึกษาธิการอำเภอบ้านเขว้า ได้ติดต่อไปทางเจ้าหน้าที่ของสำนักพระราชวังเพื่อขอนำผลิตภัณฑ์ผ้าไหมของชาวบ้านไปขายกับสำนักพระราชวัง ซึ่งก็ได้รับการตอบรับมาจนกระทั่งสามารถจัดตั้งเป็นกลุ่มทอผ้าไหมอำเภอบ้านเขว้า เพื่อทอผ้าส่งไปจำหน่ายให้กับสำนักพระราชวังได้อย่างต่อเนื่อง ใน พ.ศ.2523 ก็ได้นำเข้าไปขายยังศูนย์ศิลปาชีพ สวนจิตรลดา ซึ่งมีผู้สนใจสั่งทอจำนวนมาก กระทั่งใน พ.ศ.2530 ได้มีการส่งผ้าไหมบ้านเขว้าเข้าประกวดที่โครงการศิลปาชีพ พระตำหนักภูพานราชนิเวศน์ จ.สกลนคร ก็ได้รับรางวัลชนะเลิศ แม้แต่ในปีต่อๆ มา ที่ส่งเข้าประกวดผ้าไหมบ้านเขว้าก็ได้รับรางวัลชนะเลิศอยู่เกือบทุกปีเช่นกัน ทำให้เทศบาลตำบลบ้านเขว้ามีนโยบายที่จะส่งเสริมให้บ้านเขว้าเป็นแหล่งผลิตและจำหน่ายผ้าไหมของภาคอีสาน โดยการสนับสนุนของอำเภอบ้านเขว้า และผู้ว่าราชการจังหวัด จัดสรรงบประมาณในการก่อสร้างศูนย์ส่งเสริมผ้าไหม ตามที่กล่าวมาข้างต้นใน พ.ศ.2548 มีจุดประสงค์ให้เป็นศูนย์กลางข้อมูลข่าวสาร จัดแสดงสินค้า และถ่ายทอดความรู้ในการผลิตและจำหน่ายผลิตภัณฑ์ผ้าไหมของอำเภอบ้านเขว้า


ที่ตั้ง
เลขที่ : บ้านเขว้า ต. บ้านเขว้า อ. บ้านเขว้า จ. ชัยภูมิ 36170
บุคคล/กลุ่มผู้ให้ข้อมูล
- ดร.ฉัตรณรงค์ศักดิ์ สุธรรมดี
ผู้บันทึกข้อมูล
- นราศักดิ์ ภูผายาง : มหาวิทยาลัยราชภัฏชัยภูมิ :
ช่องทางติดต่อ
- ดร.ฉัตรณรงค์ศักดิ์ สุธรรมดี โทร.089-4219486 E-mail : Sutamdee_22@hotmail.com
มีผู้เข้าชมจำนวน :254 ครั้ง
บันทึกข้อมูลเมื่อวันที่ : 09/05/2023 - ปรับปรุงล่าสุดวันที่ : 09/05/2023