วัดพระเจ้าล้านทอง เป็นวัดและโบราณสถานในอำเภอเชียงแสน จังหวัดเชียงราย ตั้งอยู่ในเขตกำแพงเมืองเชียงแสน วัดพระเจ้าล้านทองเป็นวัดสำคัญวัดหนึ่งของเมืองเชียงแสน เป็นประดิษฐานพระเจ้าล้านทอง พระพุทธรูปศักดิ์สิทธิ์คู่เมืองเชียงแสน
วัดพระเจ้าล้านทอง สร้างขึ้นเมื่อ พ.ศ. 2032 โดยพระยาสรีรัชฏเงินกอง (หมื่นหอยงั่ว หรือ หมื่นงั่ว) เจ้าเมืองเชียงแสน ซึ่งมีศักดิ์เป็นหลานของพระเจ้าติโลกราช กษัตริย์ล้านนาราชวงศ์มังราย องค์ที่ 9 เมื่อครั้งวันที่หมื่นงั่วได้ครองเชียงแสน ได้เกิดเหตุการณ์อันพิศดารคือ มีเงินทองงอกโผล่มาจากพื้นดินในบริเวณลานราชฐานเป็นกอง จึงได้พระนามยศใหม่ว่า พระยาสรีรัชฏเงินกอง เมื่อเฉลิมฉลองกับตำแหน่งและพระนามใหม่แล้ว พระยาสรีรัชฏเงินกองพร้อมเสนาอามาตย์ได้ร่วมกันสร้างวัดขึ้น สร้างวิหาร 1 หลัง กว้าง 10 เมตร ยาว 18 เมตร ณ บริเวณหัวใจเมือง พร้อมหล่อพระพุทธรูปสำริดด้วยสาร 5 ชนิด น้ำหนักล้านหนึ่ง (1,200 กิโลกรัม) และสร้างเจดีย์ขึ้น 1 องค์ ฐานกว้าง 6 เมตร สูง 14 เมตร บรรจุหัวใจพระพุทธเจ้าองค์หนึ่ง แล้วให้ชื่อว่าวัดพระเจ้าล้านทอง ตามพื้นเมืองเชียงแสนกล่าวว่า
"ยามนั้นพระญาอติโลกราชเจ้าค็จิ่งยกเอาหมื่นหอยงั่วตนเปนหลาน อันเปนพรองเมืองมาแต่ก่อนนั้น หื้อขึ้นกับเมืองเล่าแล ทีนี้จักจาด้วยหมื่นงั่ว ได้เสวิยเมืองเงินยางเชียงแสนที่นี่ก่อนแล สกราชได้ 851 ตัว (พ.ศ. 2032) เดือน 5 ออก 7 ค่ำ วัน 4 แล ในรวายตรีคืนอันท่านได้ขึ้นเสวิยราชสัมปัตตินั้น โลหะแลหิรัญญะคือว่า เงินทองค็บังเกิดบุแผ่นดินออกมาตั้งอยู่ในข่วงราชฐานแห่งท่านเปนกอง ตั้งอยู่ค็มีแลที่นั้น ลวดค็ปรากฏนามวิเลสว่า พระญาสรีรัชฏเงินกอง ว่าอั้นค็มีแล
แต่เมื่อสกราชได้ 851 ตัว นั้นมาพระญารัชฏเงินกองตนนั้น ท่านค็มาด้วยเสนาอามาตย์ทังหลายค็ส้างวัดหลัง 1 วิหารกว้าง 5 วา ยาว 9 วา ยังที่หัวใจเมืองนั้นแล้ว ค็ส้างยังพระพุทธรูปเจ้าองค์ 1 หน้าเพลามี 4 สอกปลาย 2 กำฝู หล่อด้วยทองปัญจะทังมวล เสี้ยงทอง 5 สิ่ง ล้านนึ่ง แล้วส้างเจติยะ กว้าง 3 วา สูง 7 วา จุธาตุหัวใจพระพุทธเจ้าองค์ 1 แล้วใส่ชื่อว่า วัดพระเจ้าล้านทอง ว่าอั้นแล"
ภายหลังเมื่อเมืองเชียงแสนถูกตีแตก และได้รับการฟื้นฟูใหม่ใน พ.ศ. 2420 โดยการนำของพระยาราชเดชดำรง (เจ้าอินต๊ะ) เจ้าเมืองเชียงแสนในยุคฟื้นฟูเมืองคนแรก ได้เกณฑ์ชาวเมืองลำพูนและชาวเชียงแสนเดิมที่อพยพไปอยู่เชียงใหม่ - ลำพูน กลับมาแผ้วถางและร่วมมือฟื้นฟูวัดวาอารามต่างๆ วัดพระเจ้าล้านทองจึงได้รับการฟื้นฟูขึ้นอีกครั้ง
อ้างอิง ตำนานพื้นเมืองเชียงแสน
เลขที่ : ต. อ. จ. เชียงราย 57150
-
- ผศ.ดร.พลวัฒ ประพัฒน์ทอง : มหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวง :
-
ข้อมูล/ประวัติ
ที่ตั้ง
ผู้บันทึกข้อมูล
ช่องทางติดต่อ
