“บ้านห้วยกระบอก” ชุมชนจีนแคะโบราณ เป็นชุมชนที่ชาวจีนโพ้นทะเลเชื้อสายจีนแคะ หรือฮากกา เดินทางเข้ามาตั้งรกรากและมีพี่น้องชาวจีนแคะแถบฟุ้งสุ่น ท้องคั้ง จังหวัดเหมยโจ มณฑลกวางตุ้ง เดินทางเข้ามากขึ้น ห้วยกระบอกจึงกลายเป็นชุมชนใหญ่แห่งหนึ่ง ในอดีตชุมชนบ้านห้วยกระบอกเป็นชุมทางของคนจีนที่อพยพมาจากประเทศจีน หนีภัยจากความอดอยากและสงคราม คนจีนเชื้อสายแคะ ที่อพยพมาประเทศไทย เกือบทั้งหมดจะอพยพมาอยู่ที่บ้านห้วยกระบอกเป็นจุดแรก เมื่อทำใบต่างด้าวและใบอนุญาตทำงานแล้วจึงแยกย้ายกันไปประกอบอาชีพในที่ต่างๆ กล่าวได้ว่าคนจีนเชื้อสายแคะประเทศไทยเกือบทั้งหมดมีความเกี่ยวพันกับบ้านห้วยกระบอกไม่ว่าทางตรงหรือทางอ้อม เมื่อมีโอกาสมักจะเดินทางมาเยี่ยมเยียนเพื่อดูถิ่นฐานเดิมที่ตนหรือบรรพบุรุษมาตั้งรกรากครั้งแรกในประเทศไทย
ปัจจุบันมีผู้คนหลากหลายอาชีพ หลากหลายศาสนา และเชื้อชาติมาตั้งรกรากบ้านเรือนในตลาดห้วยกระบอก มีเอกลักษณ์และอัตลักษณ์ของวิถีชีวิตแบบพหุวัฒนธรรม แต่ส่วนใหญ่ยังคงเป็นวิถีชีวิตแบบชาวจีน หลักความสำคัญปัจจุบันของชุมชนตลาดห้วยกระบอกคือการเป็นแหล่งเศรษฐกิจที่ใหญ่แห่งหนึ่งของดินแดนชายขอบ 3 จังหวัด ได้แก่ ราชบุรี นครปฐม และกาญจนบุรี เป็นจุดที่สามารถเดินทางข้าม 3จังหวัดได้ภายใน 1 นาที บ้านเรือนในตลาดเป็นบ้านไม้อายุเก่าแก่กว่า 100 ร้อยปี มีร้านอาหารท้องถิ่นของชุมชนเปิดขายอาหารจีนแคะและอาหารอื่นๆ ในช่วงเทศกาลต่างๆ ชาวห้วยกระบอกยังคงมีการอนุรักษ์การทำอาหารท้องถิ่นของชาวจีนแคะไว้เป็นอย่างดี มีการไหว้เจ้าหรือไหว้บรรพบุรุษ แต่มีแนวโน้มลดลงเนื่องจากคนรุ่นใหม่ให้ความสำคัญน้อยลง
ปัจจุบันห้วยกระบอกเป็นแหล่งท่องเที่ยวที่คนไทยเชื้อสายจีนแคะจะนึกถึงเป็นอันดับแรก ในทุกสัปดาห์จะมีคณะท่องเที่ยวจากจังหวัดต่างๆ มาเยี่ยมชมตลาดโบราณอายุกว่า 160 ปี และต้องมาสักกาละศาลเจ้าพ่อสามภูเขา การจัดตั้งศาลเจ้าพ่อสามภูเขาชุมชนจีนแคะอื่นๆ ในประเทศไทย จะต้องนำผงธูปจากที่บ้านห้วยกระบอกไปทำพิธี เนื่องจากศาลที่ชุมชนห้วยกระบอกเป็นองค์พระแท้ที่เดียวที่นำมาจากประเทศจีนพร้อมการอพยพ ในแต่ละปีจะมีพิธีสักการะเจ้าพ่อสามภูเขาเป็นงานประจำปี และคนไทยเชื้อสายจีนแคะจากทั่วประเทศและจากเมืองปีนัง ประเทศมาเละเซีย จะเดินทางมารวมตัวกันเพื่อสักกาละพร้อมกันทุกปี โดยในงานจะมีกิจกรรมหลัก คือ แห่เจ้าพ่อ การแสดงอุปรากรจีน การจัดงานถนนคนเดินวัฒนธรรมจีนแคะ มีการจำหน่ายอาหารจีนโบราณ ซึ่งมีหนึ่งเดียวในประเทศไทย ที่ยังคงอนุรักษ์ไว้อย่างเหนียวแน่น ส่งผ่านมาหลายชั่วอายุคน เป็นเสน่ห์ดึงดูดนักท่องเที่ยวทั้งไทยและเทศ ประกอบกับบริเวณรอบตลาดห้วยกระบอกยังสถานที่น่าสนใจอีกหลายแห่ง เช่น โบราณสถานศาลาตึก ซึ่งเป็นพลับพลาที่ประทับของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 5 ที่เคยทรงประทับแรมระหว่างประพาสน้ำตกไทรโยค นมัสการพระแท่นดงรัง อาคารโรงงานน้ำตาลแห่งแรกของประเทศ วัดรางหมัน ซึ่งมีเกจิอาจารย์ชื่อดัง หลวงปู่แผ้ว ปวโร และวัดไร่แตงทอง ซึ่งมีพญาเต่าเรือนเป็นที่ดึงดูดนักท่องเที่ยว ปัจจุบันในพื้นที่ยังมีของโบราณที่มากับการอพยพของชาวจีนเก็บสะสมไว้เป็นจำนวนมาก เช่น ศาลเจ้าโบราณ เป็นศาลไม่แกะสลักลวดลายจีน ใช้สลักไม้ยึด ถอดเป็นชิ้นส่วนมาประกอบ อายุกว่า 200 ปี หีบเหล็ก หีบไม้ใส่เครื่องใช้ในการเดินทาง เครื่องมือ เครื่องใช้ต่างๆ โถเหล้า กาน้ำชา สมัยราชวงศ์สุ่ย องค์เจ้าพ่อสามภูเขาไม้แกะสลักองค์จริงเพียงหนึ่งเดียวในเมืองไทย ตำรายาโบราณ นอกจากนั้นยังมีการรวบรวมประวัติของตระกูลแซ่ต่างๆ จากเมืองจีน พร้อมสาแหรกของตระกูล มากกว่า 40 ตระกูลแซ่ มากที่สุดในประเทศไทย
เลขที่ : หมู่ 9 บ้านห้วยกระบอก ต. กรับใหญ่ อ. บ้านโป่ง จ. ราชบุรี 70190
-
- ผศ.วิลัยพร ไชยสิทธิ : มหาวิทยาลัยราชภัฏหมู่บ้านจอมบึง :
-