วัดหลวง เป็นวัดแรกของชาวบรรพชนในวัฒนธรรมล้านช้าง สันนิษฐานว่าสร้างมาพร้อมกันการสร้างเมืองอุบลราชธานีในสมัยท้าวคำผงปกครอง พ.ศ.2334 ก่อนการสถาปนาเป็นเมือง "อุบลราชธานีศรีวนาไลประเทษราช พ.ศ.2335" วัดหลวงแต่เดิมเคยมีวิหารคล้ายกับวิหารในวัฒนธรรมล้านช้างเมืองเวียงจันทน์ หน้าบันมีรวงผึ้งที่งดงาม และช่างฝีมือในสมัยนั้นได้สร้างพระเจ้าใหญ่องค์หลวงเป็นพระประธาน สร้างกุฏิ ศาลาการเปรียญ หอไตร หอกลอง หอโปง หอระฆัง เป็นสังฆาวาสที่สวยงาม ให้ชื่อวัดว่า “วัดหลวง” ตามชื่อของเจ้าพระปทุมวรราชสุริยวงศ์ (เจ้าคำผง) ซึ่งประชาชนโดยทั่วไปเรียกท่านว่า “เจ้าองค์หลวง” หรือ “อาชญาหลวงเฒ่า” วัดหลวงตั้งติดกับคุ้มของเจ้าหลวง วัดหลวงยังเป็นที่ประดิษฐานของพระแก้วไพฑูรย์ ซึ่งเป็นพระแก้วสำคัญอีกองค์หนึ่งในห้าองค์ของจังหวัดอุบลราชธานี และใกล้ๆ กับวัดหลวงยังเป็นโฮงเจ้าเมืองซึ่งอยู่บริเวณตลาดใหญ่ในปัจจุบันด้วย
เลขที่ : เลขที่ 95 ถนน พรหมเทพ ต. ในเมือง อ. เมืองอุบลราชธานี จ. อุบลราชธานี 34000
- ผู้ช่วยศาสตราจารย์ดร. สมศรี ชัยวณิชยา
- ผศ.ดร.สุวภัทร ศรีจองแสง : มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี :
- 0813766884