เมืองเชียงแสนเป็นเมืองที่ตั้งอยู่บริเวณที่ราบลุ่มอยู่ติดกับแม่น้ำโขงและแม่น้ำสาขา ในสมัยอดีตเมืองเชียงแสนทำการค้าขายแลกเปลี่ยนสินค้ากับเมืองต่างๆตามลำน้ำโขงและแม่น้ำสาขา ทั้งจากสิบสองปันนา ลาว จีน และหัวเมืองทางเหนือต่างๆ ชาวเชียงแสนจึงมีความชำนาญในการใช้เรือ เมื่อถึงเทศกาลสำคัญของบ้านเมืองการจะมีกิจกรรมการแข่งเรือหรือในภาษาโบราณของล้านนาเรียกการแข่งเรือว่า "เถี่ยงเรือ" (อ่านว่าเถี่ยงเฮือ) นอกจากจะแข่งโดยบุรุษแล้ว ตรีชาวเชียงแสนในอดีตก็มีการแข่งเรือด้วยเช่นกันดังปรากฎในตำนานพื้นเมืองเชียงแสนไว้ว่า
“พระญาเชียงรายทานหอผ้าหลวงที่วัดพระฅำดอนแท่นแล้ว เอาผู้ยิงพายเรือเถี่ยงกันเปนปอยปางใหญ่” (ปี พ.ศ.2254)
"...สักพทได้ 1084 ตัว ปีเต่ายี มูลสัทธามังพละซะแพกต่างฉัตรธาตุเจ้าจอมสรี เดือน 7 เพ็ง ฉลองทานเอาผู้ยิงผู้นางทังหลายเถี่ยงเรือกันเหล้นมากนักแล..."
"ในสักกพทได้1087 ตัวนี้แลรอดเดือน10 ฝนตกลื้มน้ำนองถ้วมในเวียงชุแห่งดอยพังมากหลายแล รอดเดือน 1 เพ็งมังพละซะแพกทานหอผ้าที่วัดจอมสรี แล้วหื้อผู้นางผู้ยิงพายเรือเถียงกันยังหนองปทำรากนั้นแล" (พื้นเมืองเชียงแสน)
ดังข้อความในตำนานพื้นเมืองเชียงแสนเราจะเห็นได้ว่าการแข่งเรือของสตรีชาวเชียงแสนปรากฏมีมาตั้งแต่สมัยอดีตอันรุ่งเรืองของเมืองเชียงแสน ในปัจจุบันเองเมืองเชียงแสนก็มีการแข่งขันเรือพายของสตรีเช่นเดียวกันโดยการแข่งเรือของตรีชาวเชียงแสนจะทำการแข่งขันกันในช่วงวันปีใหม่เมืองหรือช่วงสงกรานต์ ช่วงเดียวกันกับการจัดการแข่งขันเรือในแม่น้ำโขง โดยทีมเรือสตรีจะมีทีมเรือสตรีเวียงเชียงแสน ทีมสตรีบ้านป่าสักหางเวียง ทีมสตรีบ้านสบคำ ทีมสตรีบ้านสันธาตุเป็นต้น ปัจจุบันการแข่งเรือของสตรีเมืองเชียงแสนได้ห่างหายไปหลายปีแล้วเพราะขาดฝีพายเรือผู้หญิง และฝรพายเดิมก็ล้วนแต่มีอายุมากขึ้นไม่สามารถลงแข่งขันได้อย่างสมัยอดีต
เลขที่ : ต. อ. จ. เชียงราย 57150
- นางลำดวน เชื้อเจ็ดตน
- ผศ.ดร.พลวัฒ ประพัฒน์ทอง : มหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวง :
-