“ตำนานดอยด้วน” ดอยด้วนเป็นดอยที่ทอดยาวมาจากบ้านผานัง มาด้วนหรือมาสุดที่บ้านห้วยไห – ไหล่หิน ลงไปยังวัดป่าแดด เป็นพื้นที่ที่เชื่อว่ามียาอยู่มาก ต้นไม้ต้นตอกมีฤทธิ์ทางยาแทบทั้งสิ้น โดยเฉพาะ “จี๋ดอยด้วน” และ “เก้าข้า” จี๋ดอยด้วน เป็นพืชสมุนไพรลำต้นไม่สูง ใบแข็งขนาดเท่าฝ่ามือสีเขียว มียางสีขาว ส่วนต้นเก้าข้า นั้นเป็นไม้ยืนต้น เวลาท้องเสียก็จะไปถากเอาเปลือกของต้นเก้าข้ามาต้มกิน ก็จะหาย ส่วนสมุนไพรอื่นๆที่ดอยด้วนแห่งนี้ ที่มีก็เช่น เฒ่านั่งคุ่ม, ขี้เปี้ยจ้างฟ้อน, หัวบ่าเหน้ว เป็นต้น ซึ่งการไปขอสมุนไพร ก็จะต้องนำควักหรือกระทงไปขอจากดอยด้วนนี้ หรือให้แม่หม้ายไปเก็บยา ซึ่งจะเก็บต้นไม้ใบหญ้าอะไรก็ได้ ซึ่งทุกชนิดเป็นยาทั้งหมด ไปต้มให้เด็กที่ไม่สบาย ที่มาของจี๋ดอยด้วน เล่ากันมาว่า ท้าวปรัมเหียร ไปเล่นชู้กับเมียของพระอินทร์ และพระอินทร์ก็ยิงศรต้องถูกพระญาปรัมเหียร พระญาปรัมเหียรก็ใช้ให้ “หอระมาน” ไปเอายา “จี๋ดอยด้วน” และ “เก้าข้า” ที่ดอยด้วนเมืองหยองห้วย ซึ่งหอระมานไปหาแล้วเรียกอย่างไรก็ไม่เห็นตัว ได้ยินแต่เสียง เลยใช้หางพันดอยทั้งหมด ยกมาไว้ที่แม่แจ่ม จึงกลายเป็นดอยด้วนที่เห็นในทุกวันนี้ (สัมภาษณ์ แม่อุ๊ยสวน ริจ่าม, 2560)



เลขที่ : บ้านป่าแดด ต. ท่าผา อ. แม่แจ่ม จ. เชียงใหม่ 50270

-

- เจษฏา สุภาศรี : มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลล้านนา :

-