ช่างเงิน
ช่างที่ทำเครื่องเงิน มักจะเป็นชาวลัวะ ที่มีเทคนิควิธีการ ลวดลายเฉพาะตัว ชาวลัวะมักใช้เครื่องประดับที่ทำจากเงิน เช่น ตุ้มหู กำไลหรือสร้อยที่ใช้เชือกถักเม็ดเงิน มีดหลูบเงิน เป็นต้น
หมู่บ้านที่เป็นช่างเงินนั้นส่วนใหญ่อยู่ที่บ้านแปะ ตำบลปางหินฝน พ่อดวงตา วันจิตรพนา เล่าให้ฟังว่า ส่วนใหญ่จะทำ “ฮางเมา” หรือสร้อย สร้อยที่ว่าคือการร้อยเม็ดเงิน (เม็ดเงินที่คล้ายเงินพดด้วง) ซึ่งใช้สำหรับการรับขวัญเด็ก หรือมอบให้เจ้าสาวในงานแต่งงานเป็นต้น
วิธีการทำเม็ดเงินสำหรับร้อยนั้น มักจะเป็นเงิน 92.5% (ผสมทองแดง เพื่อให้เงินแข็งขึ้น ขึ้นรูปได้ง่าย) แรกเริ่มนั้นก็นำเม็ดเงินมาหลอมในเบ้าหลอม โดยกะสัดส่วนผสมให้พอเหมาะ (ซึ่งสัดส่วนการผสมนี้ มักจะเป็นความลับ) เบ้าหลอมเป็นเบ้าหลอมดินเผา เมื่อเงินหลอมในเบ้าแล้ว ก็จะเป็นก้อนขนาดที่ต้องการ แล้วจึงนำมาตึขึ้นรูป แล้วมาต้มในน้ำส้มป่อยเพื่อให้เงินเงางาม (สัมภาษณ์นายดวงตา วันจิตรพนา, 2561)
จากนั้นมีการตอกลาย เรียกว่า “ลายไข่ปลา” อันหมายถึงความร่ำรวย อุดมสมบูรณ์ เพราะปลา 1 ตัว นั้นมีไข่ในท้องจำนวนมาก (สัมภาษณ์นายวรรัตน์ ผองชนอารยะ, 2561) ชาวลัวะมักมีความสัมพันธ์กับปลา นอกจากจะใช้ปลาในพิธีกรรมแล้ว ยังมีการตอกรูปปลา ไว้ที่ก้นปลอกดาบอีกด้วย
การตีเครื่องเงิน นอกจากจะตีฮางเมา หรือสร้อยแล้ว ยังมีการทำ ลาน (จี้หู), ปักมือ (แหวน) อันเป็นเครื่องประดับ และนอกจากนี้ยังมีการตีใบดาบ และปลอกดาบหรือมีดอีกด้วย ซึ่งมีดหุ้มเงินด้ามงา นั้น จะเป็นเครื่องประดับผู้ชาย อันแสดงถึงฐานะและความร่ำรวย ในการแต่งตัวเต็มยศ จะห้อยมีดหุ้มเงินด้ามงาไว้ที่เอว
เลขที่ : บ้านแปะ ต. ปางหินฝน อ. แม่แจ่ม จ. เชียงใหม่ 50270
-
- เจษฏา สุภาศรี : มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลล้านนา :
-
ข้อมูล/ประวัติ
ที่ตั้ง
ผู้บันทึกข้อมูล
ช่องทางติดต่อ
