คุณตาฮุย การัมย์ อายุ 75 ปี เป็นหัวหน้ากลุ่มด้านการใช้พืชสมุนไพรมานานกว่า 30 ปี ที่มีการรวมกลุ่มกันของคนในหมู่บ้าน จำนวน 38 คน และจ้างมาช่วยงานบ้าง วันละ 200 บาท ซึ่งเป็นกลุ่มที่ผลิตสมุนไพรครบวงจร หรือเป็นศูนย์การเรียนรู้ของประชาชนทั่วๆไป มีการสอนการแปรรูปจากสมุนไพร การสอนสรรพคุณของสมุนไพรหลายๆชนิด มีโรงเรือนอบและเก็บสมุนไพร เครื่องบด ตัดสมุนไพรที่เป็นไม้ท่อนใหญ่ มีการแบ่งงานและช่วยเหลือกัน เช่นการหาสมุนไพร การปรุงสมุนไพร การอบ การตาก การบรรยาย เป็นต้น มีการขายผลิตภัณฑ์ต่างๆ ทำให้มีเงินหมุนเวียนในกลุ่มจำนวนมาก แต่ตนเองเมื่อล้มป่วยทำให้ไม่มีคนดูแล รายได้ก็ลดลง ไม่พอจ่ายให้ลูกน้อง ก็แยกย้ายกันไป กลุ่มสมุนไพรจึงไม่มีใครดูแลจึงเหลือตนเองคนเดียว ขณะนี้ยังพอจัดหาและปรุงสมุนไพร ได้บางส่วน เช่น ยาแก้แพ้ ยาแก้คัน เป็นต้น หลังจากศูนย์การเรียนรู้สมุนไพรปิดตัวลง ประชาชน หรือหน่วยราชการต่างๆที่เคยมาศึกษาดูงานก็แทบไม่มี จึงไม่เกิดการถ่ายทอดความรู้ในรุ่นต่อๆมา โดยเฉพาะรุ่นก่อนที่เคยมาศึกษาดูงานก็ไม่ได้นำไปขยายต่อให้เกิดประโยชน์อย่างจริงจัง เช่นอาจารย์พนัส (อยู่ที่โรงเรียน) นอกจากนำไปขายเพื่อทำธุรกิจ เท่านั้นเอง เมื่อสินค้าหมดก็กลับมาซื้ออีก เป็นอย่างนี้ตลอดระยะหลัง หลายปีที่ผ่านมามีหลายคนมาเรียนรู้และได้รับการถ่ายทอดไปบ้าง ได้แก่
1. สูตรยาที่ยังทำประจำ ได้แก้ ยา 108 ได้แก่การนำสมุนไพร 108 ชนิด มาหมักรวมกัน ตามสูตร ใช้รักษาอาการคันต่างๆ สูตรยาแก้อัมพาต มะเร็ง เกาต์เป็นต้น
2. ด้านสมุนไพรที่พบในเขตพื้นที่ ได้แก่ โยนีปีศาจ สเลเต พยัคเมฆ ม้ากระทืบโรง ฟ้าทะลายโจร กระชาย หมอน้อย ใต้ใบ กระต่ายจาม ดีปลากั้ง สโกผี พญาสากเหล็ก ฯลฯ
3. สรพคุณของสมุนไพร มะตูม บำรุงน้ำนม ฟ้าทะลายโจรแก้อาการแพ้ ลดน้ำมูก ลดไข้ ดีปลากั้งแก้เบาหวาน ไอ มีเสมหะในลำคอ โรคไตรักษาด้วยหนวดแมว หนวดเสือ พยัคเมฆ รากหญ้าคา ผสมกันตามสัดส่วน รวมทั้ง จุกสีสัปปะรด หญิงหลังคลอดบุตร เพื่อขับน้ำคาวปลา มดลูกเข้าอู่ รักษาทรวดทรง และแก้อาการแสลงต่างๆ ให้ใช้ โคลงเคลง กระเบาตะขบ
4. คุณสมบัติด้านการแก้คุณไลย์ ได้แก่ ต้นหีผี สโกผี ผีกเสี้ยนผี ต้นละลาย และมูลช้าง เป็นต้น
สถานการณ์ปัจจุบัน : การเตรียมการเพื่อถ่ายทอด ได้เอาสมุนไพรบางส่วนไปปลูกที่วัด เพื่อไม่ให้สูญหาย ความรู้และสูตรยา ต่างๆยังไม่ได้ถ่ายทอดให้ใคร
เลขที่ : สวายจีก ต. สวายจีก อ. เมืองบุรีรัมย์ จ. บุรีรัมย์ 31000
-
- ดร.จิรายุฑ ประเสริฐศรี : มหาวิทยาลัยราชภัฏบุรีรัมย์ :
-
ข้อมูล/ประวัติ
ที่ตั้ง
ผู้บันทึกข้อมูล
ช่องทางติดต่อ
