ชุมชนลุ่มน้ำห้วยผาก เป็นชุมชนหนึ่งที่ตั้งอยู่บนส่วนต้นน้ำภาชี ชื่อของหมู่บ้านตั้งขึ้นตามชื่อลำห้วยผาก มีต้นไผ่ผากขึ้นมาก เป็นชุมชนที่เกิดจากการรวมตัวตั้งถิ่นฐานของพี่น้องชาวพม่าที่อพยพเข้ามาในยุคก่อนเหมืองแร่ และพี่น้องชาวไทยที่หลั่งไหลกันเข้ามาทำงานในยุคเหมืองแร่ ทำให้เป็นชุมชนที่มีความหลากหลายทางกลุ่มชาติพันธุ์และวัฒนธรรม มีทั้งกะเหรี่ยงพุทธ กะเหรี่ยงคริสต์ พม่า และไทย โดยกลุ่มกะเหรี่ยงพุทธที่อยู่มานานก่อนยุคเหมืองแร่ตั้งบ้านเรือนกระจุกตัวบริเวณหนองบัวและกระจายตั้งแต่บ้านท่ากุลาถึงบ้านห้วยผาก กะเหรี่ยงพุทธอีกกลุ่มและพม่าที่เข้ามาในยุคเหมืองแร่ตั้งบ้านเรือนในบริเวณหุบห้วยผาก ในขณะที่กลุ่มบ้านห้วยน้ำขาวตั้งบ้านเรือนกระจุกตามความสัมพันธ์ทางเครือญาติ ในยุคเหมืองแร่มีเพียงทางเกวียนแคบๆทำให้การติดต่อกับภายนอกต้องใช้เวลาเดินทางทั้งวันกว่าจะถึงบ้านทุ่งแฝกและตัวอำเภอสวนผึ้ง ระหว่างการเดินทางจึงมักมีการพักแรมที่บ้านทุ่งแฝกและชุมชนอื่นที่เป็นทางผ่าน ด้วยความยากลำบากในการเดินทางทำให้ชาวเหมืองส่วนใหญ่มักซื้อหาและแลกเปลี่ยนสินค้าที่จำเป็น รวมถึงขายแร่ให้กับเจ้าของเหมืองแร่มากกว่าการเดินทางออกนอกพื้นที่ด้วยตัวเอง

เลขที่ : หมู่ 7 บ้านห้วยผาก ต. สวนผึ้ง อ. สวนผึ้ง จ. ราชบุรี 70180

- นายยี่หม่อง ศรีลักษณ์

- นันทนา บุญลออ : มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าธนบุรี :

-